#3 Verwaarlozing de toekomst?

“Mijn moeder wordt verwaarloosd in het verpleeghuis”, “Uren lang in een volle poepluier”, “Mijn vader heeft 2 dagen op de grond gelegen”, “Mijn moeder heeft al 3 dagen amper gegeten, thuiszorg komt 2x per dag”. Bijna wekelijks verschijnt er wel een dergelijke quote in de media. De vergrijzing in Nederland brengt grote problemen met zich mee en het is een breinbreker voor Den Haag hoe we de toekomst tegemoet gaan. Stijgende grote tekorten aan verplegend en verzorgend personeel en een stijgend tekort aan opname plaatsen. Hoe houden we de ouderenzorg in Nederland uitvoerbaar maar is er tegelijkertijd ook ruimte voor waarden gedreven en kwaliteit van zorg? Varen we wel de juiste koers?

De wereld van zorg bevindt zich in de neerwaartse glijbaan van de regenboog waarin je alleen maar kan hopen dat het einde in zicht is en de pot met goud daadwerkelijk bestaat. Alle mooie initiatieven, projecten, en plaatsen waar de zorg tot in de puntjes goed is geregeld verdampen bijna in de vuurzee van negativiteit en zorgen over de toekomst.

Afgelopen woensdag stond er in de Volkskrant een artikel geschreven over de toekomst van de ouderenzorg. Zijn er pijnlijke maatregelen nodig om ook in de toekomst alle ouderen van zorg te kunnen voorzien? Een artikel waarin rake uitspraken stonden maar ik me in de praktijk nog niet kan inbeelden. Robert Huijsman, hoogleraar management en organisatie van de ouderenzorg in Rotterdam, zei hierover in de Volkskrant. ‘Nederland behoort tot de top-3 verpleeghuizen van Europa. Moet je alles uit de kast halen om dat zo te houden, of moet je erkennen dat we tegen de grenzen aanlopen van wat mogelijk is?’. Een uitspraak die mij aan het denken heeft gezet.

In de ideale wereld willen we de beste zorg voor onze ouders, nu en in de toekomst, waar oog is voor de persoonlijke waarden en kwaliteit van leven. Ook een perspectief waar we zelf naartoe willen leven voor als we later zelf zorg nodig hebben. Is goede zorg goed genoeg? En wanneer is zorg goed? One size fits nobody en dat maakt de organisatie van zorg ook vandaag de dag al een extreme uitdaging. Kan je waarden gedreven zorg verlenen met minimale middelen? Voor de een zal dat prima kunnen, maar voor een ander mogelijk niet. Kan je kwaliteit van zorg verlenen als de personeelstekorten en wisselingen groot zijn? De ene organisatie kan zich daar nu nog doorheen slaan, een andere organisatie gaat er aan onderdoor.

Hoe zou de zorg in Nederland eruit zien als we meer concessies moeten doen op het gebied van kwaliteit en waarden gedreven zorg? Behoort die optie überhaupt tot de mogelijkheden en kunnen mensen de concessies ook accepteren als het om hun eigen vader of moeder gaat? Of komen we in situaties terecht waarin concessies gedaan moeten worden maar de verzorgende en verpleegkundigen de volle laag krijgen van kinderen van cliënten, de media en mogelijk zelfs vanuit de eigen organisatie, ondanks dat ze met al hun kennis, kunde en liefde de zorg verlenen.

Hoe het verder moet richting de toekomst heb ik helaas ook geen kant en klaar antwoord op. Aandacht voor de toenemende complexiteit in de zorg thuis en het voorkomen dat een opname in het verpleeghuis nodig is, is heel belangrijk! Daar is wel veel en goed opgeleid personeel voor nodig op alle niveaus! Dit vraagt ook aandacht voor het behouden en aantrekken van nieuwe enthousiaste verpleegkundigen en verzorgenden en het bieden van doorgroeimogelijkheden. Ook domotica, mantelzorgers en regionale samenwerkingen hebben een belangrijke rol, nu en in de toekomst.

Mijn roots als zorgprofessional liggen in de wijk. Inmiddels ben ik een vervolgstudie gestart tot Physician Assistant in de huisartsengeneeskunde maar werk ik sporadisch nog als verpleegkundige in de thuiszorg (met heel veel plezier!). Nu ik de zorg mag bekijken vanuit een andere invalshoek is mijn waardering voor de verpleegkundigen en verzorgenden alleen maar groter geworden. De minimale middelen die er soms zijn, de grote personeelstekorten, de steeds complexere cliënten en hoge werkdruk maken het elke dag weer een uitdaging om alle cliënten kwalitatief goede zorg te kunnen verlenen. Waarbij kwaliteit een relatief begrip is.

De schrijnende situaties zullen altijd meer belicht worden in de media dan alle succesverhalen, waardoor de zorgverleners veelal met 1-0 achterstaan. Verhalen hebben altijd 2 kanten. Het is belangrijk om als cliënt, mantelzorger of externe mening ook oog te hebben voor de zorgverleners die er alles aan doen om de zorg elke dag maar weer te organiseren en met een glimlach aan het bed proberen te staan. De zorgverleners die met liefde hun vak uitoefenen.

Het zijn net mensen…

Waar worstel jij mee in de praktijk, organisatorisch, gevoelsmatig of beide? Of heb je juist een mooi voorbeeld van hoe het óók kan, een positief geluid? Laat het hieronder weten!

Deze blog is geschreven voor Verpleegkundigecongressen.nl & gepubliceerd in aanloop op de Florence Nightingale Fair.